महाराष्ट्र राज्य माहिती – Maharashtra State Information

नमस्कार , मित्रांनो महाराष्ट्र राज्य आपल्या भारत देशातील खूप महत्वाचे राज्य आहे . महाराष्ट्रची राजधानी मुंबई ही देशाची आर्थिक राजधानी म्हणून ओळखकल्या जाते . मित्रांनो आजच्या लेखात आपण महराष्ट्र राज्य माहिती पाहणार आहोत . तरी जाणून घेऊया आपल्या महाराष्टा बाबत –https://marathijobs.in

महाराष्ट्र राज्य माहिती – Maharashtra State Information :

• १ मे १९६० रोजी मुंबईसह महाराष्ट्र राज्याची स्थापना झाली.
• द्वैभाषिक मुंबई राज्याचे तत्कालीन मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण हे महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री ठरले
• राज्याच्या पश्चिमेस अरबी समुद्र, वायव्येस गुजरात राज्य आणि दादर व नगरहवेली हा केंद्रशासित प्रदेश आहे
• उत्तरेस व पूर्वेस मध्य प्रदेश, अग्नेयेस आंध्र प्रदेश, दक्षिणेस कर्नाटक ही राज्ये व गोवा केंद्रशासित प्रदेश आहे.
• राज्याचा आकार साधारणपणे काटकोन त्रिकोणी असल्याचे दिसते.
• पश्चिमेकडील उत्तर-दक्षिण असा ७२० किमी. लांबीचा समुद्रकिनारा म्हणजे काटकोन त्रिकोणाचा पाया असून येथून
• पूर्वेस ८०० किमी. अंतरावरील राज्याचे पूर्व टोक म्हणजे या काटकोन त्रिकोणाचा शिरोबिंदू होय.

•महाराष्ट्रातील 6 प्रशासकीय विभाग :

• कोकण (30746 चौ.किमी): मुंबई,मुंबई उपनगर,ठाणे,पालघर,रायगड,रत्नागिरी/सिंधुदुर्ग.
• पुणे/प.महाराष्ट्र (57268 चौ.किमी): पुणे, सातारा, सांगली, सोलापूर, कोल्हापूर.
• नाशिक/खान्देश (574426 चौ.किमी): नाशिक, अहमदनगर, धुळे, जळगाव, नंदुरबार.
• औरंगाबाद/मराठवाडा (64822 चौ.किमी) : औरंगाबाद ,जालना ,बीड ,परभणी ,हिंगोली ,उस्मानाबाद ,लातूर नांदेड .
• अमरावती/प.विदर्भ (46090 चौ.किमी) :अमरावती,बुलढाणा,अकोला,यवतमाळ,वाशिम.
• नागपूर/पूर्व.विदर्भ (51336 चौ.किमी) :नागपूर,वर्धा,चंद्रपूर,गडचिरोली,भंडारा,गोंदिया.

•महाराष्ट्र नैसर्गिक सीमा :

• वायव्येस : सातमाळा डोंगररांगा, गाळणा टेकड्या व सातपुडा पर्वतातील अक्राणी टेकड्या.
• उत्तरेस : सातपुडा पर्वतरांगा व त्याचा पूर्वेस गाविलगड टेकड्या.
• ईशान्येस : दरेकासा टेकड्या.
• पूर्वेस : चिरोळी टेकड्या व भामरागड डोंगर.
• दक्षिणेस : हिरण्यकेशी नदी व कोकणातील तेरेखोल नदी.
• पश्चिमेस : अरबी समुद्र.

राज्य व त्यांना जोडणारे महाराष्ट्रातील जिल्हे

• •गुजरात : पालघर, नाशिक, नंदुरबार, धुळे
• •दादर नगर हवेली : ठाणे, नाशिक
• •मध्ये प्रदेश : नंदुरबार, धुले, जळगाव, बुलढाणा, अमरावती, नागपुर, भंडारा, गोंदिया
• •छत्तीसगड : गोंदिया, गडचिरोली
• •आंध्रप्रदेश : गडचिरोली, चंद्रपुर, यवतमाळ, नांदेड
• •गोवा : सिंधुदुर्ग

————————————————————————————————–

महाराष्ट्र राज्य माहिती – Maharashtra State Information :

• महाराष्ट्रात पंचायत राजची सुरुवात- १ मे १९६२.
• महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री- यशवंतराव चव्हाण, राज्यपाल- श्री प्रकाश
• महाराष्ट्राचे क्षेत्रफळ- ३,०७,७१३ चौ.कि.मी.
• महाराष्ट्राचा पूर्व-पश्चिम विस्तार- ८०० कि.मी.,
• महाराष्ट्राला लाभलेल्या अरबी समुद्र किनाऱ्याची लांबी- ७२० कि.मी. (सर्वात जास्त- रत्नागिरी)
• महाराष्ट्राची राजधानी- मुंबई, उपराजधानी- नागपूर
• महाराष्ट्राचे राज्य झाड कोणते : आंबा
• महाराष्ट्राचे राज्य फुल कोणते : मोठा बोंडारा
• महाराष्ट्राचा राज्य पक्षी कोणता : हारावत
• महाराष्ट्राचा राज्य प्राणी कोणता : शेकरु
• महाराष्ट्रातील सर्वांत उंच शिखर : कळसुबाई (१६४६ मी.)
• महाराष्ट्रातील समुद्र किनाऱ्याची लांबी : ७२० किमी

महाराष्ट्र प्रमुख घाट रस्ते/महामार्ग

• कसारा / थळ घाट — मुंबई ते नाशिक
• माळशेज घाट —ठाणे ते अहमदनगर
• दिवा घाट —पुणे ते बारामती
• कुंभार्ली घाट —कराड ते चिपळूण
• फोंडा घाट— कोल्हापूर ते पणजी
• बोर / खंडाळा— घाट मुंबई ते पुणे
• खंबाटकी घाट —पुणे ते सातारा
• पसरणी घाट —-वाई ते महाबळेश्वर
• आंबा घाट —-कोल्हापूर ते रत्नागिरी
• महाराष्ट्रातील पहिले पक्षी अभयारण्य : कर्नाळा (रायगड)
• महाराष्ट्रातील पहिले जलविद्युत केंद्र : खोपोली (रायगड)
• महाराष्ट्रातील पहिला अणुविद्युत प्रकल्प : तारापुर
• महाराष्ट्रातील पहिले विद्यापीठ : मुंबई विद्यापीठ (१८ जुलै १८५७)
• महाराष्ट्रातील पहिले कृषि विद्यापीठ : राहुरी, जि.अहमदनगर (१९६८)

महाराष्ट्रातील प्रमुख नद्या व त्यावरील धरणे

• भडारदरा : प्रवरा : अहमदनगर
• जायकवाडी : गोदावरी : औरंगाबाद
• गगापूर : गोदावरी : औरंगाबाद
• सिध्देश्वर : दक्षिणपूर्णा : हिंगोली
• येलदरी : दक्षिणपूर्णा : हिंगोली
• मोडकसागर : वैतरणा : ठाणे
• मुळशी : मुळा : पुणे
• दारणा : दारणा : नाशिक
• माजलगाव : सिंदफणा : बीड
• बिंदुसरा : बिंदुसरा : बीड
• खडकवासला : मुठा : पुणे
• कोयना : कोयना : सातारा
• राधानगरी : भोगावती : कोल्हापूर .

महाराष्ट्रातील अभयारण्य

• माळठोक (पक्षी) >>अहमदनगर
• मेळघाट (वाघ) >>अमरावती
• भीमाशंकर (शेकरू खार) >>पुणे
• सागरेश्वर (हरिण) >>सांगली
• नांदूरमधमेश्वर (पक्षी) >>नाशिक
• देऊळगाव रेहकुरी (काळवीट) >>अहमदनगर
• राधानगरी (गवे) >>कोल्हापूर
• टिपेश्वर (मोर) >>यवतमाळ

FAQ – महाराष्ट्र