ऑक्टोपस ऑक्टोपोडा गणातला आठ बाहू असलेला सागरी प्राणी. ऑक्टोपस वंशाच्या लहानमोठ्या ५० जाती आहेत. लहानात लहान २·५ सेंमी. व मोठ्यात मोठी ९·७ मी. असते. ऑक्टोपस उथळ त्याचप्रमाणे खोल पाण्यातही राहातो.

शरीर वाटोळे, पिशवीसारखे असून डोके मोठे असते. डोक्यावर मोठे डोळे आणि मुखाभोवती आठ आकुंचनशील बाहू असतात. ते बुडापाशी पातळ त्वचेने एकमेकांना जोडलेले असतात. सगळे बाहू सारखे असतात पण नराचा उजवीकडून तिसरा बाहू मोठा असतो व त्याच्या परिवर्तनाने मैथुनांग तयार होते. प्रत्येक बाहूवर अवृंत चूषकांच्या दोन ओळी असतात. भक्ष्य किंवा इतर वस्तू घट्ट पकडण्याकरिता चूषक उपयोगी पडतात. भक्ष्याचे तुकडे करण्याकरिता मुखात चोचीसारखे दोन जंभ आणि मांस किसून खाण्याकरिता रेत्रिका (दातांच्या ओळी असलेली मुखातील पट्टी) असते. सगळे ऑक्टोपस रात्रिंचर असतात. खेकडे हे जरी त्यांचे आवडते खाद्य असले तरी ते इतर क्रस्टेशियन (कवचधारी) आणि मॉलस्क प्राणी व मासे खातात.

ऑक्टोपसमध्ये एक जटिल मज्जासंस्था आणि उत्कृष्ट दृष्टी असते आणि ते सर्व इनव्हर्टेब्रेट्समध्ये सर्वात बुद्धिमान आणि वर्तणुकीत वैविध्यपूर्ण असतात.

ऑक्टोपस संपूर्ण माहिती – Octopus information marathi

आठ भुजांमुळे ऑक्टोपसला भारतात ‘अष्टबाहू’ असेही म्हणतात
ऑक्टोपस हे नाव ऑक्टोपस या ग्रीक शब्दावरून आले आहे ज्याचा अर्थ “आठ भुजा” असा होतो
ऑक्टोपस हा मोलुस्का कुटुंबाचा सदस्य आहे
ऑक्टोपसच्या 300 हून अधिक प्रजाती आढळतात
ऑक्टोपसला 6 हात आणि 2 पाय असतात .
ऑक्टोपसला डेव्हिलफिश असेही म्हणतात .
थंड पाण्यात राहणारे ऑक्टोपस उष्णकटिबंधीय (उबदार) पाण्यात राहणाऱ्यांपेक्षा खूप मोठे असतात.
ऑक्टोपसला तीन हृदये असतात , त्यापैकी दोन रक्त पुरवण्याचे काम करतात आणि तिसरे हृदय ते रक्त शरीराच्या सर्व भागांमध्ये नेण्याचे काम करतात.
ऑक्टोपसच्या निळ्या रक्तामध्ये हेमोसायनिन नावाचे तांबे-लोह समृद्ध प्रथिने आढळतात
ऑक्टोपसचा आकार 10 सेमी ते 50 फूट असू शकतो
ऑक्टोपसचे आयुष्य खूपच कमी असते. त्यांच्या काही प्रजाती फक्त सहा महिने जगतात तर काही पाच वर्षे जगतात.
ऑक्टोपसचा मेंदू अतिशय तीक्ष्ण असतो, कारण त्याला एक किंवा दोन नसून नऊ मेंदू असतात
हिप्पोपोटॅमस, खेकडा आणि कोळंबी हे ऑक्टोपसचे आवडते खाद्य आहे
ऑक्टोपसमध्ये एक गोष्ट खूप विचित्र आहे की जेव्हा त्यांना खूप भूक लागते तेव्हा ते त्यांचे हात खाऊन पोट भरतात आणि एक गोष्ट खूप आश्चर्यकारक आहे की ऑक्टोपसचे हात कापल्यानंतर पुन्हा वाढतात.
ऑक्टोपसच्या शरीरात हाडे नसतात
ऑक्टोपस त्याची त्वचा वापरतो रंग 100 पेक्षा जास्त वेळा बदलू शकतो आणि 3 सेकंदांपेक्षा कमी वेळात त्याचा रंग आणि आकार बदलण्याची क्षमता आहे.
ब्लू-रिंग्ड ऑक्टोपस ऑक्टोपसमध्ये सर्वात विषारी आहे
जायंट पॅसिफिक ऑक्टोपस हा जगातील सर्वात मोठा ऑक्टोपस आहे, त्याची लांबी 16 फूट आणि वजन सुमारे 50 किलो आहे. हा जायंट ऑक्टोपस अलास्का, ब्रिटिश कोलंबिया, जपान , रशिया आणि इतर थंड पाण्याच्या भागात आढळतो .